Johann Wolff, stolarz i podoficer w wojnie z Francją (1870)

Mój dobry kolega z Pilchowic, Krzisztof Waniczek, odkrył niezwykły dokument. Jest to fragment uratowanej cudem kroniki naszego miasteczka. Tytuł tego dokumentu brzmi: Aus der Geschichte des Marktfleckens Pilchowitz. Zdaje się, że w kronice zapisał się też jeden z moich krewnych, Johann Wolff. Oto odpowiedni fragment:
"1870 verlor es im Kriege 2 Bewohner, nämlich Tischlermeister und Unteroffizier Johann Wolff bei Paris und der Pedell Karl Siegmund. In folge der Mobilmachung vom 22 Julie 1870 waren 19 Mann aus der Gemeinde eingezogen worden. 17 Mann kehrten gesund zurück, jedoch ohne eisernes Kreuz." 
Oto, co Krzisztof pisze o tym fragmencie:
"Kolejną datą zapisaną we fragmentach kroniki, jest rok 1870 - rok wojny prusko - francuskiej. Tym razem konflikt nie dotknął bezpośrednio Pilchowic, ale, jak czytamy w kronice, 19 mężczyzn udało się na wojnę. (...) Sama wojna była niezwykle krwawa, a straty w poszczególnych bitwach były porównywalne po obu stronach. Przewagę zyskały jednak Prusy, dzięki sprawnie zarządzanej armii, bardzo dobremu systemowi komunikacji, wreszcie lepszemu uzbrojeniu i wyszkoleniu. Już 19 września wojska pruskie rozpoczęły oblężenie Paryża, które zakończyło się kapitulacją miasta 28 stycznia 1871 roku. Tu należy wspomnieć o pierwszym mieszkańcu naszej miejscowości, wymienionym z nazwiska w zachowanym fragmencie kroniki. Pod Paryżem poległ bowiem mistrz stolarski Johann Wolff, pełniący funkcję podoficera. Niestety, nie znamy dokładnej daty ani okoliczności śmierci. Kolejnym poległym był Karl Siegmund, którego zawód ("Pedell") można przetłumaczyć jako "woźny" (ewentualnie "dozorca" lub "odźwierny"). Pozostałych 17 mieszkańców wróciło w zdrowiu, jednak, co zawiedzionym tonem podkreśla autor wpisu, bez Żelaznego Krzyża.
W moim drzewie genealogicznym rodziny matczynej – Wolffów z Pilchowic mam kilku Johannów (Janów), ale żaden nie pasuje wiekiem do podoficera i mistrza ciesielskiego, który zginął w 1870/1871. Musiałby to być ktoś, kto urodził się przed rokiem 1850. Tymczasem moi krewni to (2) Johann Wolf (1816-1863), syn (1) Johanna Wolffa (ur. ok. 1790). Jest także (3) Johann Wolf, syn Johanna Wolfa nr (2), ale ten urodził się w Pilchowicach 14 sierpnia 1856 (w czasie wojny prusko-francuskiej byłby nastolatkiem):


Johann Wolf nr (2) opisany jest jako häusler 'chałupnik' z Pilchowic. Jego żoną była Johanna z domu Honisch. Johann Wolf (2) był starszym bratem mojego prapradziadka, chałupnika pilchowickiego, Antoniego Wolfa.



Moja rodzina mieszkała w Pilchowicach blisko Klasztoru (dawnego Pałacu). Oto fragment mapy z nazwiskami mieszkańców (nie mam zgody na publikację całości mapy, ale mam nadzieję, że będzie mi wybaczone, że publikuję ten mały fragment). W przyszłym tygodniu jedziemy z moją mamą, Małgosią z domu Wolf i z jej bratem, Markiem Wolfem, żeby zobaczyć dom rodzinny (istnieje do dziś, ale niedługo ma być wyburzony).

Komentarze