Dwie sprawy. Po pierwsze chciałbym prosić drogich gości tego bloga o pomysły na kolejne hasła naszych śląskich etymologii. Czy są jakieś słowa lub nazwy śląskie, które Was szczególnie interesują? Mogę się zmierzyć z ich znaczeniem i historią. Może z Waszą pomocą powstanie tu kiedyś Dykcjůnoř ślůnskyj etymologii.
Po drugie o zapisie, o stosowanych tu od tej pory stanowczo i wiernie regůuach pisowńe. Najbardziej podoba mi się graficznie zapis dialektu stosowany na stronie Pů našymu, eli pů ślůnsku. I tego się chcę trzymać. Oto dwa przykłady takiego zapisu, ze wspomnianej strony - Modlitwa Pańska (na pobłogosławienie tego blogu) i mój własny - Rym z Pierścienia (z Władcy Pierścieni Tolkiena) w moim tłumaczniu na ślůnski:
Uojćec naš, keryś je w ńebjy,
Bydź pośwjyncůne mjano Twojy,
Přidź krůlestwo Twojy,
Bydź wola Twoja,
Kej we ńebjy, tak tyž na źymjy.
Chlyb naš každodźynny dej nům dźiśoj.
A uodpuść nům naše winy,
Kej my uodpuščůmy našym winńikům.
A ńe wůdź nos na pokušyńy,
Nale zbow nos uod zuygo.
Bo Twůje je krůlestwo
A můc, a suawa na wjeki. Amyn.* * *Tři Pješčůnki krůlům Elbůw pod modrym ńybym,
Aže Śedym do Cwergowych Půnůw we grubach kamjynych,
Dźewyńć do Śmjertelnych Ludźi keři sům śmjertce podlygli
Jedyn do Půna Ćmoka na úonygo čornym zeslu.
We Mordoru tyj dźedźińe kaj śe ćimy zlygúy
Jedyn Pješčůnek coby inkše znojść, Jedyn coby rešta reskjyrować,
Jedyn Pješčůnek coby inkše pokuplować i we ćmoku rozym je skrymplować.
We Mordoru tyj dźedźińe kaj śe ćimy zlygúy.
To może, jako doświadczony słownikotwórca, a zarazem autor blogu mającego spinać niejako oba brzegi Brynicy, stworzysz na tym blogu jedyny słownik gorolsko-hanyski? (Pisząc "gorolski" mam na myśli także specyficzne zwroty czy słowa występujące jedynie w Zagłębiu.)
OdpowiedzUsuńMaveru
Ja za to nie uznaje śląskiego, jedynie gwarę śląska, która jest inna w każdej wsi, mieście (choćby troszeczkę). Trend pro-śląski mnie coraz bardziej denerwuje, bo niby to od kiedy Ślązacy modlą się inaczej, jak po polsku albo niemiecku? Właściwie do przełomu XX i XXI w. nie było żadnych Ślązków (z tego co wiem), tylko Polacy albo Niemcy. Zresztą na Śląsk po I Wojnie Światowej przyjeżdżali filolodzy, żeby posłuchać jak się mówi po staropolsku! Bo na Śląsku zachowała się mowa staropolska, która pod koniec XIX w. została oszpecona wpływami niemickimi (z powodu germanizacji i rozwoju przemysłu). Przepraszam za taki "anty" tekst Galu. Nic osobistego :)
OdpowiedzUsuńZgadzam się z Janem. Nie ma języka śląskiego, a jedynie gwara. Jak każda gwara ma swoje słowa, składnię czy zwroty. I dlatego nieraz potrzeba "tłumaczeń" na język "uniwersytecki". Choć przyznam się, że pracując wśród Ślązaków (a' propos, czy Rybnik to raciborskie?) wcale tak dużo gwary nie słyszę. Owszem, charakterystycznie akcentują, wymawiają, czasem wrzucą jakieś "obce" słowo. Ale tyle. NB - jak to jest w Zagłębiu. Część ludzi mówi, że mamy swoje, występujące jedynie tu, słowa czy zwroty, inni absolutnie temu zaprzeczają.
OdpowiedzUsuńMaveru
Ja też nie uznaję "języka śląskiego". Ale także nie uważam go za "gwarę". Śląski to dialekt języka polskiego, który dzieli się na gwary. A etymologia form gwarowych warta jest rozpoznania.
OdpowiedzUsuńCóż, zdam się na zdanie mądrzejszych. Skoro piszesz, że to dialekt, a nie gwara, to pewnie masz rację. :-)
OdpowiedzUsuńMaveru
Maveru, jeżeli przyjmiemy, że na język składają się dialekty, a te dzielą się na gwary, to śląski jest dialektem języka polskiego, który ma swoje lokalne gwary, np. bytomską, raciborską albo opolską...
OdpowiedzUsuńJak wiele rzeczy jest kwestią interpretacji.
OdpowiedzUsuńNa przykład że wpływ niemiecki szpeci. A ukraiński - rozśpiewywa duszę i upiększa? A czeski - uśmiesznia? A angielski - deformuje?
-----------------------------------
Ślązacy byli już dobre sto lat temu. Polska propaganda plebiscytowa, świadoma tego, najczęściej zwracała się do nich per "Górnoślązacy".
Do Ioannes Occullus: nie bylo Slazakow ??! :)
OdpowiedzUsuńTo naprawde malo wiesz. Hahahahahahahahaha
Ze Ślązakami jest tak jak z Indianami....co szczep czy plemie(czytaj... wioska,region)mówią inaczej a o śląskiej pisowni mowy być nie może...gdy nie ma narodu nie ma języka
OdpowiedzUsuń