Praindoeuropejczycy między Wołgą a Kaukazem

Nowa praca "The genetic origin of the Indo-Europeans" z Nature (z 5 lutego 2025 - tutaj; omówienie np. tutaj) przemawia do mnie bardziej niż niedawna praca Heggarty'ego, która widziała początki języków indoeuropejskich w Żyznym Półksiężycu (pisałem o tym tutaj).

Według najnowszej analizy języki indoeuropejskie powstały na terenie dzisiejszej Rosji, w klinie między Kaukazem i Dolną Wołgą (Caucasus Lower Volga czyli CLV).

Ludzie CLV żyli około 7000 lat temu w regionie rozciągającym się od Wołgi na północy do gór Kaukazu na południu. Najprawdopodobniej byli łowcami-zbieraczami. Około 6000 lat temu, jak dowodzi badanie, ludzie CLV rozszerzyli zasięg poza swoją ojczyznę. Jedna fala przeniosła się na zachód, do dzisiejszej Ukrainy i krzyżowała się z myśliwymi-zbieraczami. Trzysta lat później niewielka populacja tych ludzi – być może zaledwie kilkaset osób – utworzyła charakterystyczną kulturę grobów jamowych (ros./ang. Yamnaya).

Kolejna fala ludzi CLV ruszyła na południe. Dotarli do Anatolii, gdzie mieszali się z wczesnymi rolnikami. Ludzie CLV, którzy przybyli do Anatolii, jak twierdzi prof. Reich, dali początek wczesnym językom indoeuropejskim, takim jak hetycki.

 

Co sądzicie o tym nowym scenariuszu? Szczególnie gdy porównamy go ze scenariuszem Heggarty'ego.

Wygląd pierwszych eneolitycznych Praindoeuropejczyków?
(source: Ancestral Whispers)

Powyżej rekonstrukcja twarzy mężczyzny z eneolitycznej Bereżnowki (Berezhnovka) nad Wołgą. Jego Y-DNA to R1b-V1636, a autosomalnie należy on do klinu "Steppe Eneolithic/CLV" - to mieszanka Caucasus Hunter Gatherers (CHG), Don HG oraz Lower Volga HG. Ta stepowa populacja eneolityczna była początkiem populacji kultury grobów jamowych (źródło: Ancestral Whispers).

Przeszukując internet w celu znalezienia omówień tego artykułu znalazłem też tę ciekawą tablicę, która czytelnikowi bloga, który nie dokonał jeszcze testu Y-DNA swojej linii ojcowskiej, rozjaśnić może, jak wygląda rozkład linii Y-DNA na tle rozróżnień i wędrówek Indoeuropejczyków. Większość Polaków należy do linii ojcowskich spod R1a-Z283 (np. ja jako R1a-Y42738 > R1a-FTE97785 - jedna z linii jaćwięskich):