Po omówieniu sprawy Leucaristos/*Leucoristus (patrz tutaj), które możemy lokować w okolicach Opola (np. w Gosławicach), czas na kolejne Ptolemeuszowe miejsce - Arsōnion (w lekcji greckiej Ἀρσόνιον)
Wg mojej ulubionej pracy Die Karte des Großen Germaniens von C. Ptolemaios Miloslava Tomana (całość w PDF tutaj), miejscowość ta ma się znajdować w... "okolicach Sosnowca" (sic! - inne lokalizacje, to jak przypominam: Askaukalis - Kalisz, Budorigon - okolice Nysy, Bunition - na południowy wschód od Gorzowa Wielkopolskiego, Kalisia - Kalety k. Częstochowy, Karrodunon - Łęg Piekarski, Kolankoron - Legnica, Lakiburgion - na południowy zachód od Gorzowa Wielkopolskiego, Leukaristos - okolice Opola, Limios Alsos - okolice Wrocławia, Lugidunon - okolice Kłodzka, Rugion - Rogowo k. Gniezna, Skurgon - Skorzęcin k. Gniezna, Setidawa - na południowy zachód od Pabianic, Susudata - między Zgorzelcem i Legnicą, Virition - na północny wschód od Leszna, Virunion - między Poznaniem i Zieloną Górą). Mnie od razu przychodzi na myśl niezwykła "święta" góra, którą widzę codziennie z mojego sypialnianego okna - Góra Dorotka (vel Góra Św. Doroty), 381 m n.p.m. - jest to jedyne ważne archeologiczne stanowisko w okolicy Sosnowca, blisko strategicznej przeprawy przez Przemszę (Przemsza to nazwa słowiańska; przedsłowiańskiej nie znamy) w dzisiejszym Będzinie. Na szczycie tej niezwykłej góry znajdują się resztki wałów, które archeolodzy datują na czasy kultury łużyckiej (wczesna epoka żelaza, VII-V w. p.n.e.). Jest to w rzeczy samej kultowe (?) grodzisko oraz osada mieszkalna, które było zasiedlone także w czasach słowiańskich - a jeżeli tak, to być może istniała ciągłość osadnicza od czasów kultury łużyckiej przez okres wpływów rzymskich po wczesne średniowiecze. Wewnątrz pradawnych wałów zbudowany jest XVII-wieczny kościół św. Doroty (więcej o naszej górze tutaj).
Wg mojej ulubionej pracy Die Karte des Großen Germaniens von C. Ptolemaios Miloslava Tomana (całość w PDF tutaj), miejscowość ta ma się znajdować w... "okolicach Sosnowca" (sic! - inne lokalizacje, to jak przypominam: Askaukalis - Kalisz, Budorigon - okolice Nysy, Bunition - na południowy wschód od Gorzowa Wielkopolskiego, Kalisia - Kalety k. Częstochowy, Karrodunon - Łęg Piekarski, Kolankoron - Legnica, Lakiburgion - na południowy zachód od Gorzowa Wielkopolskiego, Leukaristos - okolice Opola, Limios Alsos - okolice Wrocławia, Lugidunon - okolice Kłodzka, Rugion - Rogowo k. Gniezna, Skurgon - Skorzęcin k. Gniezna, Setidawa - na południowy zachód od Pabianic, Susudata - między Zgorzelcem i Legnicą, Virition - na północny wschód od Leszna, Virunion - między Poznaniem i Zieloną Górą). Mnie od razu przychodzi na myśl niezwykła "święta" góra, którą widzę codziennie z mojego sypialnianego okna - Góra Dorotka (vel Góra Św. Doroty), 381 m n.p.m. - jest to jedyne ważne archeologiczne stanowisko w okolicy Sosnowca, blisko strategicznej przeprawy przez Przemszę (Przemsza to nazwa słowiańska; przedsłowiańskiej nie znamy) w dzisiejszym Będzinie. Na szczycie tej niezwykłej góry znajdują się resztki wałów, które archeolodzy datują na czasy kultury łużyckiej (wczesna epoka żelaza, VII-V w. p.n.e.). Jest to w rzeczy samej kultowe (?) grodzisko oraz osada mieszkalna, które było zasiedlone także w czasach słowiańskich - a jeżeli tak, to być może istniała ciągłość osadnicza od czasów kultury łużyckiej przez okres wpływów rzymskich po wczesne średniowiecze. Wewnątrz pradawnych wałów zbudowany jest XVII-wieczny kościół św. Doroty (więcej o naszej górze tutaj).
 |
| Zagłębiowski Olimp |
Z jakiego typu nazwą mamy tu do czynienia? Podejrzewa się ją o pochodzenie germańskie. W pracy Die altgermanischen Toponyme sowie ungermanische Toponyme Germaniens, Corinny Scheungraber i Friedricha E. Grünzweiga (seria Philologica Germanica, 2014) omówiona jest ona pod hasłem ARSONI. Według Mucha nazwa może pochodzić od hipotetycznego plemienia *Arsīni lub *Arsones, a sama nazwa może mieć warianty Arsoinion : Arsenion : Arsonion.
Element *arsi- spotykamy też w nazwie miejscowej Arsikona/Ἀρσικούα, w nazwie osobowej Arsirid, Arsiulf (ok. 762) i w runicznym arsiboda (imię żeńskie na longobardzkiej fibuli z Bezenye na Węgrzech); może on być spokrewniony ze staroangielskim (ge-)eorsian 'gniewać się na kogoś'. Możliwe też, że *arsi- jest odpowiednikiem podobnego elementu *ursi-, który występuje w wielu germańskich nazwach własnych. Dodatkowo mamy też starowysokoniemieckie irri, 'm.in. rozwścieczony', staroangielskie yrre 'zły'. Można też skojarzyć tę nazwę z gockim airzeis 'błędny; heretycki' (od pragerm. *erzī-, *erzīn) albo ze starowysokoniemieckim orre-huon 'cietrzew', staroislandzkim orre 't.s'.
Są też próby wywodzenia tej nazwy z języków celtyckich albo illiryjskich, ale z uwagi na naszą ograniczoną wiedzę na ich temat, nie możemy znaleźć żadnych pewniejszych etymologii (choć warto zaznaczyć, że istnieje możliwość skojarzenia tej nazwy z indoeuropejskimi -szczególnie celtyckimi - określeniami 'okolicy, w której występują niedźwiedzie').
Inne lokalizacje Arsonionu: Wieruszów nad Prosną, Ostrzeszów lub Burzenin w woj. łódzkim.
Element *arsi- spotykamy też w nazwie miejscowej Arsikona/Ἀρσικούα, w nazwie osobowej Arsirid, Arsiulf (ok. 762) i w runicznym arsiboda (imię żeńskie na longobardzkiej fibuli z Bezenye na Węgrzech); może on być spokrewniony ze staroangielskim (ge-)eorsian 'gniewać się na kogoś'. Możliwe też, że *arsi- jest odpowiednikiem podobnego elementu *ursi-, który występuje w wielu germańskich nazwach własnych. Dodatkowo mamy też starowysokoniemieckie irri, 'm.in. rozwścieczony', staroangielskie yrre 'zły'. Można też skojarzyć tę nazwę z gockim airzeis 'błędny; heretycki' (od pragerm. *erzī-, *erzīn) albo ze starowysokoniemieckim orre-huon 'cietrzew', staroislandzkim orre 't.s'.
 |
| Longobardzka fibula z imieniem Arsiboda zapisanym runami |
Są też próby wywodzenia tej nazwy z języków celtyckich albo illiryjskich, ale z uwagi na naszą ograniczoną wiedzę na ich temat, nie możemy znaleźć żadnych pewniejszych etymologii (choć warto zaznaczyć, że istnieje możliwość skojarzenia tej nazwy z indoeuropejskimi -szczególnie celtyckimi - określeniami 'okolicy, w której występują niedźwiedzie').
Inne lokalizacje Arsonionu: Wieruszów nad Prosną, Ostrzeszów lub Burzenin w woj. łódzkim.
c.d.n.
Komentarze
Prześlij komentarz