Nasze poszukiwanie osad na ziemiach polskich z czasów wpływów rzymskich wkracza na nowe tory. Kolejna próba złamania "Kodu Ptolemeusza" została opisana w książce niemieckiego zespołu naukowców, w Germanii i Wyspie Thule*. I wygląda na to, że ta praca będzie teraz punktem odniesienia dla badaczy. Dobrze udokumentowana metoda badawcza, sensowny sposób przeliczenia koordynat Klaudiusza Ptolemeusza z uwzględnieniem ciekawie opisanego błędu**. Jeżeli jest tak, jak piszą Kleinberg, Marx, Knobloch i Lelgemann, Ptolemeusz opisał realnie istniejące osady na ziemiach dzisiejszej Polski (a nie rozrzucił na mapie jakieś zasłyszane i zniekształcone nazwy, jak sugerowało wielu naszych historyków). Ktoś musiał do tych miejsc dotrzeć z odpowiednimi urządzeniami (kwadrant, triquetrum), dokonać pomiarów, przekazać je badaczowi.
Nazwy wymienione przez Ptolemeusza są fascynujące. Zajmowałem się nimi na blogu Aldrajch już w przeszłości (np. Leuco-ristus, Arsōnion). Komu uda się złamać "Kod Ptolemeusza" (czyli dowieść ponad wszelką wątpliwość, na czym polegał błąd w przeliczeniach badacza z II w.), ten wniesie nieoceniony wkład w badania sytuacji osadniczej i etnicznej na ziemiach dzisiejszej Polski przez okresem Wędrówek Ludów. Do tej pory przyjmowałem za najbardziej miarodajne ustalenia czeskiego uczonego Miloslava Tomana z jego Die Karte des Großen Germaniens von C. Ptolemaios. Interesujących przeliczeń dokonał też Lubimir Czupkiewicz w Pochodzeniu i rasie Słowian (Nortom, Wrocław 2002). Poniżej prezentuję jedną z map, które znalazły się w pracy niemieckich uczonych. Do zaprezentowanych przez nich lokalizacji na ziemiach dzisiejszej Polski i Czech podaję miejscowość (polis) z mapy Ptolemeusza, (1) lokalizację z pracy Germania und die Insel Thule (2011), (2) lokalizację Miloslava Tomana [ponieważ preferuję te przeliczenia, zaznaczam jako pogrubione] oraz (3) lokalizację Lubomira Czupkiewicza z Pochodzenia i rasy Słowian (2002). Jak widać, ustalenia niemieckich uczonych i Czupkiewicza prawie się pokrywają, za to ustalenia czechosłowackich kartografów odnajdują pokrycie w wykopaliskach archeologicznych:
18 Suebus fluvius: (1) rz. Świna, (2) rz. Odra, ujście, (3) rz. Odra, ujście
19 Viadua fluvius: (1) rz. Słupia, (2), rz. Słupia, (3) rz. Słupia
20 Vistula fluvius: (1) rz. Wisła, (2) rz. Wisła, ujście, (3) rz. Wisła, ujście
33 Sarmatici montes: (1) Babia Góra, (2) Jaworniki, Beskid Śląski, Karpaty, (3) Beskid Wyspowy
40 Asciburgius mons: (1) Studenec (Góry Łużyckie), (2) Zgorzelec (Góry Izerskie), (3) ?
41 Asciburgius mons: (1) Góry Świętokrzyskie, (2) Prudnik (Jesieniki), (3) ?
56 Laciburgium: (1) k. Ueckermünde, (2) na południowy-zachód od Gorzowa Wlkp, (3) Wolin
57 Bunitium: (1) Lubieszewo, (2) na południowy-wschód od Gorzowa Wlkp, (3) Kamień Pomorski
58 Virunum: (1) k. Drawska Pomorskiego, (2) m. Poznaniem a Zieloną Górą, (3) Drawsko Pomorskie
59 Viritium: (1) k. Człopy, (2) na północny-wschód od Leszna, (3) Tuczno
60 Rugium: (1) k. Miastka, (2) Rogowo k. Gniezna, (3) Miastko
61 Scurgum: (1) k. Chojnic, (2) Skorzęcin k. Gniezna, (3) Kamień Krajeński
62 Ascaucalis: (1) Osielsk (k. Bydgoszczy), (2) Kalisz, (3) Solec Kujawski
82 Susudata: k. Fürstenwalde, (2) m. Zgorzelcem i Legnicą, (3) Kostrzyń n. Odrą
83 Colancorum: (1) k. Kostrzyna n. Odrą, (2) Legnica, (3) Torzym
84 Lugidunum: (1) Krosno Odrzańskie, (2) okolice Kłodzka, (3) Polkowice
85 Stragona: (1). k. Zgorzelca, (2) Strážná k. Landškroun, (3) Nowe Miasteczko
86 Limis lucus: (1) k. Sierakowa, (2) Wrocław, (3) Opalenica
87 Budorigum: (1) k. Głogowa, (2) okolice Nysy, (3) Góra k. Głogowa
88 Leucaristus: (1) k. Leszna, (2) okolice Opola, (3) Krobia k. Leszna
89 Arsonium: (1) k. Ostrzeszowa, (2) okolice Sosnowca, (3) Burzenin k. Sieradza
90 Calisia: (1) Kalisz, (2) Kalety k. Częstochowy, (3) Kalisz
91 Setidava: (1) k. Konina, (2) na południowy-wschód od Pabianic, (3) Ślesin
111 Hegetmatia: (1) k. Mladá Boleslav, (2) Staré Hradisko, (3) Nysa
117 Carrodunum: (1) k. Rýmařova, (2) Łęg Piekarski, (3) Częstochowa
18 Suebus fluvius: (1) rz. Świna, (2) rz. Odra, ujście, (3) rz. Odra, ujście
19 Viadua fluvius: (1) rz. Słupia, (2), rz. Słupia, (3) rz. Słupia
20 Vistula fluvius: (1) rz. Wisła, (2) rz. Wisła, ujście, (3) rz. Wisła, ujście
33 Sarmatici montes: (1) Babia Góra, (2) Jaworniki, Beskid Śląski, Karpaty, (3) Beskid Wyspowy
40 Asciburgius mons: (1) Studenec (Góry Łużyckie), (2) Zgorzelec (Góry Izerskie), (3) ?
41 Asciburgius mons: (1) Góry Świętokrzyskie, (2) Prudnik (Jesieniki), (3) ?
56 Laciburgium: (1) k. Ueckermünde, (2) na południowy-zachód od Gorzowa Wlkp, (3) Wolin
57 Bunitium: (1) Lubieszewo, (2) na południowy-wschód od Gorzowa Wlkp, (3) Kamień Pomorski
58 Virunum: (1) k. Drawska Pomorskiego, (2) m. Poznaniem a Zieloną Górą, (3) Drawsko Pomorskie
59 Viritium: (1) k. Człopy, (2) na północny-wschód od Leszna, (3) Tuczno
60 Rugium: (1) k. Miastka, (2) Rogowo k. Gniezna, (3) Miastko
61 Scurgum: (1) k. Chojnic, (2) Skorzęcin k. Gniezna, (3) Kamień Krajeński
62 Ascaucalis: (1) Osielsk (k. Bydgoszczy), (2) Kalisz, (3) Solec Kujawski
82 Susudata: k. Fürstenwalde, (2) m. Zgorzelcem i Legnicą, (3) Kostrzyń n. Odrą
83 Colancorum: (1) k. Kostrzyna n. Odrą, (2) Legnica, (3) Torzym
84 Lugidunum: (1) Krosno Odrzańskie, (2) okolice Kłodzka, (3) Polkowice
85 Stragona: (1). k. Zgorzelca, (2) Strážná k. Landškroun, (3) Nowe Miasteczko
86 Limis lucus: (1) k. Sierakowa, (2) Wrocław, (3) Opalenica
87 Budorigum: (1) k. Głogowa, (2) okolice Nysy, (3) Góra k. Głogowa
88 Leucaristus: (1) k. Leszna, (2) okolice Opola, (3) Krobia k. Leszna
89 Arsonium: (1) k. Ostrzeszowa, (2) okolice Sosnowca, (3) Burzenin k. Sieradza
90 Calisia: (1) Kalisz, (2) Kalety k. Częstochowy, (3) Kalisz
91 Setidava: (1) k. Konina, (2) na południowy-wschód od Pabianic, (3) Ślesin
111 Hegetmatia: (1) k. Mladá Boleslav, (2) Staré Hradisko, (3) Nysa
117 Carrodunum: (1) k. Rýmařova, (2) Łęg Piekarski, (3) Częstochowa
______________________________
* A. Kleineberg, Ch. Marx, E. Knobloch i D. Lelgemann, Germania und die Insel Thule. Die Entschlüsselung von Ptolemaios' "Atlas der Oikumene", WBG, Darmstadt 2011
** [z Wikipedii:] "W Instytucie Geodezji i Geoinformacji na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie grupa naukowców składająca się z filologów klasycznych, matematyków i kartografów podjęła próbę skorygowania błędów i wypracowała tzw. "geodetic deformation analysis"[26]
(analiza deformacji geodezyjnych). Na jej podstawie powstał wykaz miast
(poleis) z "Magna Germania" (Księga II) z ich lokalizacjami na terenie
dzisiejszych Niemiec i Polski. Według berlińskich naukowców lokalizacje te korespondują również ze stanowiskami archeologicznymi współczesnej Ptolemeuszowi kultury wielbarskiej[27], w których wcześniej odkryto gockie osady i miejsca pochówków[28]. W wyniku badań przyjęto założenie, że dla stworzenia Magna Germania
Ptolemeusz, który sam nie dokonywał wszystkich pomiarów, korzystał nie
tylko z wiedzy kupców przemierzających te tereny ale także z map
profesjonalnych wojskowych kartografów[29]."
Komentarze
Prześlij komentarz