Mimo siedmiuset lat historii Śląska poza granicami Polski (od XIV do XX wieku) zachował się na Śląsku zarówno polski język (w dialekcie górnośląskim - patrz tutaj) jak i charakterystyczna dla Polaków pula genetyczna.
Niedawno na jednym z forów skupiających zwolenników autonomii Śląska, a także rzeczników śląskiej narodowości, dowiedziałem się, że Górnoślązacy są zupełnie odrębni od Polaków, bo pochodzą - nie przesłyszałem się - od "wikingów bohemskich". Czasem słyszy się bajdurzenia o pochodzeniu mojej górnośląskiej grupy etnicznej (czuję się polskim Górnoślązakiem - poznaj mojego górnośląskiego przodka, z którego jestem bardzo dumny, Rudolfa Wolffa - tutaj) od germańskich Wandalów albo od Czechów... Warto zatem temat zgłębić. A wiemy o genomach Górnoślązaków coraz więcej.
 |
| Drabina Jakubowa z tego obrazu śląskiego malarza Michaela Willmana zawsze kojarzy mi się trochę genealogicznie |
Autosomalne DNA
Jak informuje mnie znawca genetyki populacyjnej i genealog genetyczny, Piotr Kapuściński (znany jako Tomenable albo Domen), znamy liczne zestawy GEDmatch rodowitych Górnoślązaków (bada się tam przede wszystkim autosomalne DNA - patrz tutaj). Wbrew narracji nacjonalistycznie nastawionych autonomistów i śląskich narodowców, Górnoślązacy są genetycznie bardzo podobni do innych Polaków. Jesteśmy bliżsi reszcie Polaków niż innym ościennym narodowościom. Górnoślązacy są bardziej podobni do Małopolan, Południowych Wielkopolan i Słowaków niż do Czechów lub Niemców, choć niektóre badane osoby miały też podobieństwa do Morawian, a nawet do północnych Węgrów.
Pokrywa się to z badaniem autosomalnym pokolenia mojej mamy, Górnoślązaczki z dziada pradziada — podaję wyniki z serwisu 23andMe oraz opis pochodzenia jej przodków aż do jej prapradziadków (oprócz autochtonów Górnoślązaków z polskimi i niemieckimi nazwiskami mamy też wśród przodków prawdopodobnie morawskich Wańków i szeklerskich Sekułów):
 |
| Źródło: 23andMe (pokolenie mojej górnośląskiej mamy) |
 |
| Źródło: 23andMe (pokolenie mojej górnośląskiej mamy) |
 | |
| Przodkowie Górnośląskiej Mamy - Ancestry.co.uk |
 |
| PCA z uśrednionymi danymi na temat przedstawicieli różnych narodowości. Zwróćmy uwagę na PL_Upper_Silesia (słowiański Górnoślązak), niemieckie Oberschlesien (niemiecki Górnoślązak) |
Y-DNA
W genealogii genetycznej bardzo ważne jest też poznanie i analiza męskich linii Y-DNA. Dzisiejsze badania, pełne sekwencjonowanie genomów, pozwala na wyróżnienie terminalnych SNP, charakterystycznych dla danych rodów i rodzin unikalnych mutacji, które umożliwiają analizę ludzkich migracji i umieszczenie ich w czasie, a także przestrzeni. Badaniem Y-DNA Górnoślązaków zajęło się Górnośląskie Towarzystwo Genealogiczne "Silius Radicum". Oto strona ich projektu. Badanie to wykonano w ramach projektu Genomiczna Mapa Polski (stąd przy górnośląskich próbkach w YFull pojawia się skrót GMP). Oto grafika ze strony projektu, na której widać poszczególne linie rodowe i nazwiska (jest tam też słynne śląskie nazwisko Twardoch pod R1a-Z2125 😁):
 |
| Źródło: https://siliusradicum.pl/projekt-silesia/wyniki-y-dna/ |
Nie ma niespodzianek. Ślązacy z nazwiskami słowiańskimi z reguły mają podobieństwa SNP z Polakami, a Ślązacy z nazwiskami Niemieckimi mają podobieństwa SNP z Niemcami (tak jest też w przypadku linii męskiej rodu mojej górnośląskiej mamy, która przynależy do wielkiej haplogrupy "pragermańskiej" R1b-U106). Górny Śląsk wyróżnia się na tle całej Polski największym odsetkiem rodów z haplogrupą R1b, co związane jest z silniejszym niż w innych rejonach nasyceniem osadnictwem niemieckim (np. linia rodowa moich śląskich matczynych Wolffów prawdopodobnie przybyła z Niemiec na Górny Śląsk w XVIII w.). To jest najpoważniejsza różnica genetyczna między Górnym Śląskiem a resztą Polski.
______________________________
Przywołany na początku malarz Michael Willmann urodził się w Prusach, w Królewcu (tutaj jego biogram). Znalazłem nawet swego czasu jego akt chrztu z 1630 z królewieckiego Starego Miasta (żył blisko badanych przeze mnie pruskich Tolkienów z położonego na południe od Królewca Krzyżborka [Kreuzburg]):
 |
| Źródło: Ancestry.co.uk |
No dobrze ale w artykule nie podaje Pan informacji z tytułu. Czyli że dalej nam do Czechów. Zwracam też uwagę że diagramy etniczne z 23endme to bujda. To zwyczajnie porównanie z obecną bazą danych żyjących członków serwisu. Na tej podstawie nie można określić grupy etnicznej.
OdpowiedzUsuń